مشکلات مهدهای کودک، زخم های کهنه ای که در کرونا سر باز کرد

وضعیت اقتصادی مهدهای کودک که قبل از دوران کرونا ضعیف و شکننده بود با شیوع کرونا ضعیف تر شده و این روزها با چالش های فراوانی مواجه است.

خبرگزاری مهر -گروه استان‌ها، زهرا مقدمی: شاید به جرأت بتوان گفت کودکان از نخستین گروه‌های سنی بودند که با شیوع کرونا، خانه‌نشین شدند و اولیا از ترس به خطر افتادن سلامتی فرزندان‌شان مانع از رفتن آن‌ها به مهدهای کودک و حتی مدارس شدند.

امروز در حالی نزدیک به هشت ماه از شیوع کرونا می‌گذرد که مشاغل زیادی به دلیل شیوع کرونا متضرر شدند و مهدهای کودک جزو این دسته از مشاغل قرار دارند. مهدهای کودک که دارای اقتصادی شکننده هستند و غالباً در فضاهای استیجاری ساکن‌اند، امروز با گذشت هشت ماه یا مجبور به تخلیه فضای استیجاری شده‌اند و یا به امید روزهای آینده و ریشه‌کنی هرچه سریع‌تر بیماری کرونا به تأمین اجاره‌بهای محل مهدکودک اقدام کرده‌اند.

مهدهای کودک یکی پس از دیگری با مشکل مالی مواجه شده و بعد از مرخص کردن مربیان، فروختن میز و صندلی‌ها و وسایل بازی و در نهایت تخلیه ساختمان‌هایی که مهدهای کودک در آن‌ها مستقر بود، ضربه‌ای مهلک به اقتصاد ضعیف و شکننده‌شان وارد آمد
مهدهای کودک یکی پس از دیگری با مشکل مالی مواجه شده و بعد از مرخص کردن مربیان، فروختن میز و صندلی‌ها و وسایل بازی و در نهایت تخلیه ساختمان‌هایی که مهدهای کودک در آن‌ها مستقر بود، ضربه‌ای مهلک به اقتصاد ضعیف و شکننده‌شان وارد آمد که شاید تبعات وضعیت پیش آمده، سال‌ها این حوزه را تحت تأثیر قرار دهد.

حالا مدیران و مربیان مهدهای کودک منتظرند تا شاید در دوران پساکرونا بتوانند بار دیگر از صفر شروع کرده و حرفه خود را از سر بگیرند و با وجود چالش‌های موجود با اقبال والدین کودکان در سپردن کودکان به مهدهای کودک روبه‌رو شوند.

یکی از اولیای کودکان با بیان اینکه مهدکودک فرزند وی دارای شرایط خوب و استانداردی است، می‌گوید: با این وجود از اینکه فرزندم را بار دیگر به مهد بفرستم، دچار تردید هستم و تلاش می‌کنم فضایی را در منزل مهیا کنم تا نیازی به رفتن احساس نشود.

خانم محمدی که در یکی از دستگاه‌های دولتی شاغل است، ادامه می‌دهد: با وجود اینکه کودکان در گروه هم‌سالان خود به راحتی می‌توانند فعالیت داشته باشند ولی حاضر نیستم به هر قیمتی و با حضور فرزندم در مهدکودک و پیش‌دبستانی سلامتی فرزندم به خاطر بیافتد.

تداوم شرایط، مهدهای کودک را به ورشکستگی نزدیک می‌کند

مدیر یک مهدکودک در زنجان می‌گوید: بی‌تردید با شرایطی که امروز بر مهدهای کودک حاکم است، تداوم این وضعیت می‌تواند این مراکز را به ورشکستگی نزدیک کند.

فائزه آسمانی با بیان اینکه با تعطیلی مهدهای کودک، شاهد رشد مراکز غیرقانونی نگه‌داری کودکان هستیم، ادامه می‌دهد: این مراکز بدون مجوز و بدون نظارت هیچ سازمانی مشغول به کار هستند و بدتر از همه اینکه مادران شاغل مجبور به سپردن کودکان خود به این مراکز که هیچ تضمینی برای حفظ و تأمین امنیت جانی و روانی کودکان ندارند، شده‌اند.

وی با اشاره به اینکه بهداشت در این گونه مراکز ضعیف بوده و شیوع کرونا نیز بالا است، می‌افزاید: این در حالی است که در مهدهای کودک، نظارت کامل و دقیق سازمان بهزیستی و کارشناسان بهداشت محیط بر عملکرد و فعالیت این مراکز وجود دارد اما با وجود همه این شرایط و نیز نبود حمایت مالی از مهدکودک‌ها، همه این مراکز رو به ورشکستگی خواهند رفت.

این فعال حوزه کودکان با یادآوری اینکه با توجه به نقش بسیار مهم مهدکودک‌ها در نگه‌داری و پرورش کودکان، حمایت همه جانبه سازمان بهزیستی از مهدکودک‌ها بسیار ضروری است، می‌گوید: یکی از این حمایت‌ها، حمایت مالی است؛ چرا که اختصاص تسهیلات کم‌بهره به مؤسسان این حوزه برای ساخت، تجهیز و نگه‌داری مهدکودک‌ها بسیار ضروری به نظر می‌رسد، این در شرایطی است که مؤسس این مراکز، خود به تنهایی باید همه منابع مالی را برای تأسیس و نگه‌داری از مهدکودک تأمین کند.

آسمانی یادآور می‌شود: از دیگر اقدامات سازمان بهزیستی در راستای حمایت از مؤسسان می‌توان به اختصاص زمین‌های آموزشی برای راه‌اندازی مهدکودک با استاندارد کیفی بالا اشاره کرد، زیرا مهدهای کودک اغلب در ساختمان‌های مسکونی تأسیس می‌شود و نمی‌تواند ویژگی‌های کامل یک مهدکودک را داشته باشد.

وی با بیان اینکه بر اساس تصمیم‌گیری اخیر، نظارت بر مهدکودک‌ها بر عهده آموزش و پرورش گذاشته شده است، ابراز کرد: متأسفانه هیچ‌گونه برنامه آموزشی از سوی آموزش و پرورش برای نظارت بر مهدهای کودک اعلام نشده است و مدیران و مؤسسان این مراکز هیچ چشم‌انداز روشنی از این تصمیم پیش روی‌شان نیست و در سردرگمی به سر می‌برند.

آسمانی با تاکید بر اینکه رویکرد آموزشی اغلب مهدکودک‌ها، آموزش رشدمحور است، بیان می‌کند: هدف این برنامه کمک به رشد و تحول همه جانبه کودکان است. خوشبختانه منابع و کتب آموزشی بسیار غنی و معتبری در حوزه کودکان تألیف شده است که با بررسی پژوهشگران و متخصصان حوزه کودک در سازمان بهزیستی به مهدکودک‌ها معرفی می‌شود.

این فعال حوزه کودکان با یادآوری اینکه پرورش مهارت‌های زندگی و اجتماعی، از دیگر فعالیت مهدهای کودک به شمار می‌رود، عنوان می‌کند: همه آموزش‌ها در مهدکودک‌ها بر اساس شناخت استانداردها و پرورش توانایی‌ها در کودکان برنامه‌ریزی شده است.

آسمانی با اشاره به اینکه علاوه بر مهدکودک‌ها، مراکز نگه‌داری از کودکان زیادی در شهر زنجان فعالیت می‌کنند که از سازمان‌های مختلف مجوز دریافت کرده‌اند، یادآور می‌شود: اغلب در این گونه مراکز نظارت بسیار ضعیف و کیفیت خدمات ارائه شده بسیار پایین و غالباً ارزان‌قیمت است که این موضوع لطمه بر فعالیت مهدکودک‌ها وارد می‌کند.

وی با اشاره به اینکه مهدکودک‌ها مراکز آموزشی بوده و انتظار می‌رود مانند مدارس معاف از مالیات باشند، می‌گوید: همه مهدکودک‌ها از نظارت دوسویه به مشکلات برخورده‌اند و خواست همه مدیران این است که فقط یک سازمان نظارت بر مهدکودک‌ها را بر عهده داشته باشد.

این مدیر مهدکودک خاطرنشان می‌کند: از دیگر مشکلات مهدهای کودک، وجود اختلاف بر سر نظارت بین سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش است و این نظارت دوگانه لطمه بزرگی بر فعالیت‌های آموزشی مهدهای کودک وارد می‌کند، زیرا سیاست‌های آموزشی دو سازمان با یکدیگر متفاوت است. به طور مثال اعلام ظرفیت کلاس‌ها، اعلام شهریه، معرفی منابع آموزشی و … مواردی است که بین دو سازمان متفاوت است.

تأثیر منفی شیوع کرونا در روند فعالیت مهدهای کودک

در این میان، مدیرکل بهزیستی استان زنجان با بیان اینکه تعداد ۱۵۹ مهد کودک در سطح استان فعالیت می‌کنند، می‌گوید: شیوع کرونا تأثیر بسیار منفی در روند فعالیت مهدهای کودک گذاشته است.

محمد محمدی‌قیداری ادامه می‌دهد: اگر چه دوران قرنطینه، خانه‌نشینی و حتی دورکاری مادران شاغل پایان یافت ولی همچنان اعتماد متزلزل به سلامت محیط و جامعه پا بر جا مانده و بخشی از والدین هنوز هم به همه سختی‌ها و مشکلات از بردن کودکان خود به مهدهای کودک خودداری می‌کنند و در این میان که شیوع کرونا تیشه به ریشه فعالیت مهدهای کودک گذاشته است، تعطیلی اجباری مهدهای کودک از اسفندماه بیشترین خسارت مالی را به صاحبان مهدهای کودک به همراه داشته است.

تعطیلی برخی از مهدهای کودک به دلیل مشکلات مالی، پرداخت نشدن اجاره‌بها به دلیل مشکلات اقتصادی، فروش تجهیزات مهدهای کودک، اختلافات حساب برخی از خانواده‌ها و مهدهای کودک، بیکار شدن مربیان شاغل در مهدهای کودک، فعالیت مراکز غیر مجاز، از جمله تبعات شیوع ویروس کرونا و تعطیلی طولانی مدت مهدهای کودک است

وی ادامه می‌دهد: مهدهای کودک جزو نخستین مشاغلی بود که در روزهای سخت شیوع ویروس کرونا در کشور تعطیل شد و مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا از همان ابتدا گلوی صاحبان و مربیان مهدهای کودک را فشرد.

محمدی‌قیداری با بیان اینکه دوران کودکی یک برهه زمانی منحصر به فرد و مهم در زندگی هر فرد به شمار می‌رود که آموزه‌های این دوران تا پایان عمر همراه فرد خواهند ماند، خاطرنشان می‌کند: این دوران از اهمیت قابل توجهی برخوردار است؛ چرا که تأثیرات محیطی در دوران کودکی در شکل‌گیری شخصیت آن‌ها تأثیر به‌سزایی دارد و امروزه تقریباً اکثر والدین اعم از شاغل و غیرشاغل تمایل به ثبت‌نام فرزندشان در مهدهای کودک دارند.

معاون اجتماعی اداره‌کل بهزیستی استان زنجان نیز با بیان اینکه مهدکودک به شکلی که امروزه در جوامع مختلف می‌بینیم یک پدیده نوظهور بوده و جایگاه مهمی در تعلیم و تربیت دارد، اظهار می‌کند: مهدهای کودک فقط مکانی برای نگه‌داری کودکان نیست، بلکه یک نهاد آموزشی و پرورشی است که حتی مادران غیرشاغل تمایل زیادی به فرستادن کودکان خود به این مکان دارند.

سلمان حسینی می‌افزاید: عمده فعالیت مهدهای کودک، ایجاد بستری مناسب در راستای رشد همه جانبه کودکان مشتمل بر ابعاد روانی، اخلاقی، معنوی، اجتماعی و جسمی کودکان، پرورش درک و نگرش صحیح کودکان نسبت به وقایع محیط زندگی، اجتماعی و در شکوفایی استعدادهای کودکان در ابعاد مختلف کمک به اولیا در مراقبت، نگه‌داری و پرورش کودکان و ایجاد ارتباط مؤثر بین اولیا و کودک است.

وی با بیان اینکه تعدادی از مهدهای کودک برای جبران ضرر وارد شده، بعد از شیوع ویروس کرونا برای دریافت بیمه بیکاری و تعدادی دیگر برای دریافت تسهیلات کرونا معرفی شده‌اند می‌گوید: با این وجود این اقدامات با توجه به خسارت‌های وارد شده تأثیر چندانی نداشته است.

بی‌شک مهدهای کودک در دوران پساکرونا وظیفه به شدت سنگینی دارند، کودکانی که دوران قرنطینه را بیشتر از دیگران تجربه کرده‌اند و تاثیرپذیری روحی و روانی بیشتری داشته‌اند که رفع این چالش‌ها نیازمند تخصصی‌تر شدن آموزش‌ها و بازی‌ها در مهدهای کودک است.